Vanaf drie weken na de geboorte kun je langzaam merken dat je baby voorspelbaarheid op prijs stelt. In die periode begint je baby minder slaperig te worden dan in de periode ervoor en meer alert voor de omgeving. De indrukken gaan dan echt binnen komen. Je kunt voorspelbaarheid op verschillende manieren in de wereld van je baby aanbrengen:

• In je handelen
• In het spelen samen met jou
• In het ritme waarin jij je baby meeneemt
• In het scheiden van een slaap- en speelplek
• In het toepassen van een slaapritueel 
• In het herhaaldelijk geven van een knuffeldoekje

Baby’s vinden het heerlijk als ze kunnen voorspellen wat je van plan bent met ze te doen. Dat gebeurt wanneer je met simpele woorden keer op keer aangeeft wat je plannen zijn. Ze vinden dan in de herhaling van klanken en intonaties in je stem herkenning. Hoe vaker je dezelfde woorden gebruikt, hoe meer herkenning je baby erin vindt. Wanneer jij je woorden met gebaren benadrukt, is het nog duidelijker voor je baby wat er gaat komen. Zo kun jij je armen naar je baby uitstrekken wanneer je zegt “Ik pak je op”, of het broekje van je baby voor je houden wanneer je zegt “Broekje aan”. Rond de leeftijd van twee maanden ga je hiervan echt de vruchten plukken. De door gebaren benadrukte woorden toveren dan een extra glimlach bij je baby tevoorschijn.

Voorspelbaarheid vindt ook plaats in het spel met jou. Jouw geluid, geur en gezicht zijn de belangrijkste ankerpunten voor je baby in de eerste maanden. Interactiespelletjes met jou verkiest je baby in deze periode dan ook boven speelgoed. Jullie kunnen al wat ritmische klanken uitwisselen. Wanneer jij steeds weer iets herhaalt, zoals “Bababa”, kan je baby reageren in zijn eigen taal. Nadat jij wat gezegd hebt, kun je heel even afwachten om je baby de kans te geven om te reageren. Bij wat motorisch onrustige en/of prikkelgevoelige baby’s kun je met je hand de armpjes stevig tegen het lichaam drukken, voordat je met je interactie-spelletje begint. Op die manier voelt je baby zich meer begrensd en veilig, waardoor je baby meer aandacht heeft voor jou.

Als jij je baby meeneemt in een ritme waaraan hij kan wennen, is je baby gemakkelijker geneigd om zich over te geven aan je plannen. Een ritme waar baby’s overdag het meest op gedijen staat hieronder weergeven:
 

Dit houdt in dat je overdag en vroeg in de avond je baby in de eerste twee maanden meteen na het wakker worden voedt. Daarna kunnen jullie samen knuffelen, blikken, geluiden en aanrakingen uitwisselen. De eerste drie tot vier weken zal je baby na het knuffelen al gauw verder willen slapen.

Als je baby na vier weken niet te vermoeid is, kun jij je baby in de box leggen om even te bewegen. Als je baby vermoeidheidssignalen vertoont of de wakkertijd gepasseerd is, leg jij je baby weer te slapen. De meeste baby’s willen echter in de ochtend ook na vier weken nog een lange tijd de box overslaan en meteen weer slapen na het voeden.

Laat in de avond en in de nacht geldt een ander ritme. Het spelen wordt overgeslagen om prikkels te beperken en je baby zoveel als mogelijk na een voeding weer verder te laten slapen. Het ritme ziet er dan als volgt uit:

Je kunt het beste de avond- en de nachtvoedingen zo saai als mogelijk maken voor je baby. In het donker en in stilte. Daarmee voorkom je dat je baby al te enthousiast raakt van jou of de omgeving. Voor luierverwisselingen kun je een klein nachtlampje gebruiken. Op die manier blijft je baby slaperig en is de kans het grootst dat je baby weer rustig doorslaapt.

Veel slaapdeskundigen geven aan dat het belangrijk is om de slaap- en speelplek van een baby te scheiden. Als alles zo veel als mogelijk op een herkenbare plek voor je baby plaatsvindt, is het voor je baby duidelijk voor welke activiteit elke plek bedoeld is. Dat brengt rust in het babybrein. Veel ouders kiezen daar echter overdag niet voor. De eerste maanden na de geboorte worden de meeste baby’s in de box te slapen gelegd. Hieronder lees je de voor- en nadelen van het niet scheiden van de slaap- en speelplek van baby’s.

Voordelen niet scheiden slaap- en speelplek

1. Om een baby goed in de gaten te houden overdag, is de woonkamer vaak de meest geschikte plek.
2. Een baby kiest zelf of hij toe is aan spelen of aan slapen. Voor sommige baby’s werkt dit.
3. Het wennen aan omgevingsgeluiden. Sommige ouders zijn de box als slaapplek gaan gebruiken voor hun tweede baby, omdat hun eerste kind op de slaapkamer niet gewend raakte aan omgevingsgeluiden. Dat maakte dat hun eerste kind uiteindelijk makkelijk wakker werd van elk geluid.

Wil jij je baby wel op een eigen slaapkamer te slapen leggen, maar je baby ook laten wennen aan omgevingsgeluiden? Neem je baby dan tijdens je verlof elke dag voor een slaapje mee naar buiten in de kinderwagen. Zo went je baby aan omgevingsgeluiden. Probeer vooral je baby niet teveel omgevingsgeluiden te onthouden. Je kunt dus beter wel in de buurt van de slaapkamer stofzuigen als je baby slaapt.

Gaat je baby naar de dagopvang, dan went je baby daar uiteindelijk vanzelf aan de onvermijdelijke omgevingsgeluiden.

Nadelen niet scheiden slaap- en speelplek

1. Gemiddeld doen baby’s kortere slaapjes in de box dan in hun eigen slaapkamer. Dat geldt met name voor baby’s die niet ingebakerd en/of niet strak toegedekt zijn. Dat gaat namelijk lastig in de box. Dat hoeft de eerste maanden niet persé een probleem te zijn, als je baby desondanks geen last heeft van de korte slaapjes overdag. Oftewel, je baby is vrolijk wanneer je baby wakker is en je baby groeit goed en is gezond. In het onderdeel slaapbevorderaars lees je alles over de voordelen van het strak toedekken en inbakeren van je baby.
2. Na een paar maanden laten ouders hun baby in ieder geval overdag alsnog in een eigen kamer slapen. Dit gebeurt vaak met de gedachte dat hun baby er eens aan zal moeten wennen. De reden kan ook zijn dat de korte slaapjes in de woonkamer een tol gaan eisen. De overstap naar de eigen slaapkamer kan soepel gaan, maar kan ook problemen geven. Baby’s moeten dan immers nieuwe gunstige slaapassociaties aanleren bij het zien van een nieuw bedje, nieuwe kamer, enzovoorts.

Wil je een slaapplek met de voordelen van de woonkamer, maar niet de nadelen van de box als slaapplek? Dan heb je nog een optie om de nadelen zoveel als mogelijk te beperken. Je kunt namelijk ook het wiegje van je baby in de woonkamer zetten. Het strak toedekken- en of inbakeren vergroot de kans op het doen van relatief lange dutjes. Bovendien is de overstap naar de eigen slaapkamer dan relatief gemakkelijk. Je baby kent de wieg al en is gewend aan de gunstige slaapassociatie van het strakke toedekken en/of inbakeren.

Op de volgende pagina vind je informatie over het slaapritueel en hoe de voorspelbaarheid van een slaapritueel je baby helpt bij het in slaap vallen.