De meest beschreven verklaringen voor het huilen van jonge baby’s tijdens het inslapen zijn:

1. Spanning kwijt proberen te raken die gedurende de dag wordt opgebouwd.
2. Niet meteen slagen om in slaap te vallen en daar vanwege vermoeidheid gefrustreerd van raken.
3. Het missen van vertrouwde signalen door de afwezigheid van gunstige slaapassociaties 

Bij oudere baby’s en dreumesen spelen meer factoren een rol, zoals het scheidingsmoment en de daarmee gepaard gaande angsten.

Wetenschappers proberen met name in de laatste twintig jaar een objectief antwoord te geven op de vraag hoeveel huilen slecht is voor je baby bij het inslapen. In de meeste onderzoeken wordt daarvoor het hormoon cortisol in de bloedbaan bepaald en vergeleken tussen baby’s. Cortisol is belangrijk voor de stressregulatie in het lichaam. Daarom wordt het als maat gekozen voor de hoeveelheid stress die baby’s ondervinden. De hypothese is dat als jij je baby langdurig laat huilen, je baby blootgesteld wordt aan een flinke portie stress. Daarvan zou het baby brein schade ondervinden. Ondanks de vele onderzoeken is er nog geen eenduidig antwoord te vinden op de vraag of, onder welke omstandigheden en in welke mate huilen schadelijk zou zijn.

We weten dat langdurige blootstelling aan stress schadelijk is voor het lichaam. Wat we echter niet weten is hoelang en hoe hoog de hoeveelheid cortisol in de bloedbaan moet zijn voordat er schade optreedt. De meeste onderzoeken naar huilen van baby’s bij het inslapen hebben alleen naar korte termijn resultaten gekeken.

Verder verschillen baby’s onderling in hoeveel ze zichzelf na de geboorte of na enkele weken kunnen troosten. Zo zijn er baby’s die in de buik al de duim ontdekt hebben. Een baby die zichzelf al wat kan troosten heeft minder troost nodig tijdens het inslapen dan een baby die dat niet kan. Baby’s zijn dus simpelweg niet goed onderling vergelijkbaar. Daarnaast speelt mee hoe ouders de rest van de tijd met hun baby omgaan en of ze goed in de behoeften van hun baby voorzien. 

Tientallen jaren geleden dachten we nog dat een baby voldoende had aan voeding en slaap. Een baby werd zo veel mogelijk in praktische behoeften voorzien. Inmiddels weten we dat de emotionele behoeften net zo belangrijk zijn. Het mentale welzijn van baby’s en kinderen is het best beschermd als ouders een goede poging doen om in te inspelen op hun behoeften. Als jij je best doet om te begrijpen waarom je baby huilt, dan ben je op de goede weg. Als jij je baby dan ook nog geeft wat je baby op dat moment nodig heeft, dan ben je extra goed bezig. Naast de voedingen, schone luiers en de broodnodige slaapjes, hebben baby’s vaak een portie troost nodig door alle prikkels gedurende dag en een gevoel van veiligheid en herkenbaarheid. Maar soms ook gewoon een moment om te kunnen uithuilen, omdat er bij een baby in de groei hormonaal nou eenmaal van alles gebeurd in een korte tijd. Gewoon even lekker gezond kunnen klagen.

 Je hoeft niet alles van je baby perfect aan te voelen en te begrijpen. Het gaat erom dat je het goed genoeg doet. Het is voor geen enkele ouder mogelijk om elk moment te begrijpen wat je baby nodig heeft. En zeker niet om elke keer de juiste beslissing te nemen.

We weten dus dat het belangrijk is om op de behoeften van je baby in te spelen. Het is belangrijk dat je baby niet te lang moet hoeven wachten op je troost tijdens het inslapen. Tegelijkertijd is het vrijwel niet mogelijk om al het huilen van je baby weg te nemen. Vaak wanneer ouders hun uiterste best doen om dat wel te bereiken, door bijvoorbeeld een baby veel in slaap te wiegen, neemt het huilen juist met de weken toe. Ongunstige slaapassociaties zorgen er dan voor dat baby’s overdag korte slaapjes doen en op den duur ’s nachts ook slechter gaan slapen.

Er is een middenweg mogelijk. Je baby met niet al teveel traantjes en met minimale negatieve slaapassociaties toch in slaap krijgen. Daarover lees je meer op pagina 25.